Ховд аймгийн Ховд сум нь 1946 онд Баян-Өлгий аймагт харьяалагдан байгуулагдсан, 1955 онд Ховд аймгийн Ховд сум болон Ховд аймагт харьяалагдах болсон.

Баянбулаг, Цагаан бургас, Дунд ус, Баруун салаа, Улаан бураа гэсэн 5 багийн нийт 701 өрхөд 3107 хүн амьдардаг.

Хүн амын тоогоор Ховд аймгийн 17 сумаас эхнээсээ 8-д, газар нутгийн хэмжээгээр 13-д ордог

Улаанбаатар хотоос 1500 км зайд
Аймгийн төвөөс 30 км зайд байрладаг.
Баруун талаараа Баян-Өлгий аймаг, хойт талаараа Ховд аймгийн Эрдэнэбүрэн, өмнө талаараа Буянт, зүүн талаараа Мянгад сумтай хиллэдэг.

Далайн түвшнээс дээш 1500-4099 м өргөгдсөн. Физик газар зүйн хувьд Алтайн уулархаг Их мужийн Монгол Алтайн нурууны  мужид багтдаг.
Сумын нутаг дэвсгэр нь өндөр уул, гүвээ толгод бүхий  уулархаг тал, мал аж ахуй болон газар тариалан  хослон эрхлэхэд тохиромжтой нутаг юм.

Нутгийн үйлдвэрлэлийн цагаан идээ

Нутгийн үйлдвэрлэлийн кекс
 

Хуурайдуу сэрүүн зунтай, хахир хүйтэн өвөлтэй.
1 дүгээр сарын дундаж температур -30 С
7 дугаар сарын дундаж температур +35 С
жилийн дундаж салхины хурд 5-10 м/с
жилийн хур тунадасны нийлбэр 100-120 мм

Нийт газар нутгийн хэмжээ 282058 га.

Орон нутгийн төсөв.
Сумын төсвийн татварын нийт орлого нь 97.3 сая төгрөг бөгөөд улсын төвлөрсөн төсвийн шилжүүлэг 987.0 сая төгрөг, сумын өөрийн орлого 97.3 сая төгрөгийн орлогоос бүрддэг. 
Орон нутгийн нийт төсвийн зардал нь  280.7 сая төгрөг байна. Нийт зардлын 60.3 хувь нь цалин,  6.6 хувь нь нийгмийн даатгалын шимтгэл, 30.2 хувийг урсгал шилжүүлэг, 2.9 хувийг нь бусад зардал эзэлж байна.

Эдийн засгийн бүтэц
Сумын хэмжээнд нийт 22 аж ахуйн нэгж ,1 талх нарийн боовны цех, машин засварын 2, Шатахуун түгээх станц 2 тус тус үйл ажиллагаа явуулдаг.

Ерөнхий боловсролын 12 жилийн сургуулийн  сургуульд 475 хүүхэд өдрөөр суралцаж байна.
Бага ангийн хамран сургалт 94 хувь, суурь боловсролын хамран сургалт 96 хувьд хүрсэн. Ерөнхий боловсролын сургуульд мэргэжилтэй багшийн хангалт 100 хувь байна. Мэргэжил дээшлүүлэх хөрвөх сургалтанд нийт 21 багш хамрагдсан байна.
1990 онд 160 хүүхдийн хүчин чадалтай дотуур байрыг ашиглалтанд оруулсан бөгөөд 2012 оны байдлаар нийт хүчин чадлыг 125 хувь ашиглаж байна. Хүчин чадлыг хэтрүүлэн ашиглаж байгаа тул өргөтгөх шаардлагатай.

Сумын хэмжээнд 113888 толгой малтайгаас  тэмээ 527, адуу 3520, үхэр 3817, хонь 35915, ямаа 70109 байна.

Сумын хэмжээнд нийт 905 га-д газар тариалан эрхэлдэг. Үүнээс 458 га газраас 6355 тн төмс хүнсний ногоо, 5 га-гаас  65 тн байцаа, 110 га талбайгаас 1045 тн манжин, 110 га талбайгаас 1045 тн лууван, 3 га талбайгаас 13.5 тн сонгино, 20 га талбайгаас 115 тн өргөст хэмх, 3 га талбайгаас 21 тн улаан лооль, 182 га талбайгаас 3421 тн тарвас, 14 га талбайгаас 930 тн олон наст ургамал хураан авсан байна.

Сумын газар нутаг дээгүүр Баян-Өлгий аймгийн нийслэлтэй холбосон улсын чанартай 210 км авто зам дайран өнгөрдөг. Багууд хоорондоо   шороон замаар холбогддог.

Сумын төвд цэвэр усны эх үүсвэрийн гүний 3 худагаас усны хэрэгцээгээ хангаж байна.

Сумын төвд төвлөрсөн уурын зуух байхгүй, Цэцэрлэг, Эрүүл мэндийн төв, Соёлын төв, Засаг даргын Тамгын газар, ерөнхий боловсролын 12 жилийн сургуулиудын харьяа нийт 5 нам даралтын уурын зуух ажиллаж байна.

Сумын хэмжээнд 4 айлын нэг давхар сууцууд ашиглалтын шаардлага хангахаа байсан боловч айл өрхүүд амьдарч байна. Суманд сүүлийн жилүүдэд шинээр инженерийн бүрэн хангамжтай орон сууц баригдаагүй. Иргэд амины болон гэрт амьдардаг байна.

Ерөнхий боловсролын 12 жилийн сургууль
Дунд ус багт  байршилтай
320 хүүхдийн хүчин чадалтай, одоогоор 475 хүүхэд суралцаж байна
56 багш, ажиллагчидтай
1985 онд ашиглалтанд орсон хичээлийн өргөтгөл барилга, тоосгон хийцтэй, чанар маш муу .

“Эрвээхэй” цэцэрлэг
Дунд ус багт  байршилтай
120 хүүхдийн хүчин чадалтай, одоогоор 74 хүүхэд хүмүүжиж байна
13 багш, ажиллагчидтай
1952 онд ашиглалтанд орсон чулуун хийцтэй, зориулалтын бус барилга. Инженерийн төвлөрсөн хангамжтай. Гадна өнгөлгөө хийсэн боловч дотор хана, шаланд мөөгөнцөр үүссэн мэргэжлийн хяналтын дүгнэлт гарсан тул зориулалтын шинэ барилга барих шаардлагатай.
1969 онд ашиглалтанд орсон тоосгон хийцтэй, зориулалтын барилга. Инженерийн бие даасан хангамжтай. Тус цогцолбор нь Сургуулийн төв байр, Мастерийн газар, Үйлчилгээний нэгдсэн байр, Оюутны байр, Багш ажилчдын байр, Уурын зуух, Граж 1 ба 2, Цэвэр усны гүний худаг, Цахилгааны дэд станц, Цэвэрлэх байгууламж зэрэг барилга байгууламжаас бүрдэж байна. Цогцолборын барилга, байгууламжуудад дээврийн засвар хийх шаардлагатай.

Суманд 15 ортой 1 эмнэлэг, 1 эмийн сан  үйл ажиллагаа явуулж, 2 их эмч, 1 статистикч эмч, нийт 26 эмч, ажиллагсадтай ажиллаж байна. 2012 онд 99 хүүхэд мэндэлсэн ба 0-1 насны эндэгдэл 1 гарсан, харин эхийн эндэгдэл гараагүй байна. 2012 онд 1450 өвчлөл бүртгэгдсэн бөгөөд үүний 125 нь халдварт бус, 22 нь халдварт, 2 нь осол гэмтлээс үүдэлтэй өвчлөл гэж бүртгэгдсэн байна.

Эрүүл мэндийн төв
Дунд ус багт байршилтай
13 орны хүчин чадалтай.
1984 онд ашиглалтанд орсон.
Инженерийн төвлөрсөн хангамж байхгүй.

Соёлын төв
Дунд ус багт байршилтай
250 хүний суудалтай
7 ажиллагчидтай
1992 онд ашиглалтанд орсон 
Инженерийн төвлөрсөн хангамж байхгүй.

Сумын байгууллагын суурь анх 1947 онд “Улаан гэр” нэртэй тавигдаж, 1992 онд  одоогийн 2 давхар барилга баригдсан. Нийт 7 ажиллагсадтай үйл ажиллагаа явуулж байна.
12 жилийн ерөнхий боловсроын сургуулийн зааланд спортын аливаа үйл ажиллагааг явуулдаг.

Ахуйн үйлчилгээний нэгдсэн төв байхгүй.

Төрийн байгууллагад 118 хүн ажиллаж байна.

Суманд бүртгэлтэй ажилгүй 58 иргэн байна. Нийт ажилгүй иргэдийн 41 хувийг эмэгтэйчүүд эзэлж байна. Бүртгэлтэй ажилгүй иргэдийг боловсролын түвшингээр нь авч үзвэл 35 хувийг дээд, 26 хувийг тусгай дунд, 30 хувийг бүрэн дунд, 5 хувийг бүрэн бус дунд, 4 хувийг бага буюу боловсролгүй хүмүүс тус тус эзэлж байна.

Ховд сумын Улаан бураа баг нь газар тариалангийн бүст ордог, ард иргэд нь  мал аж ахуйн, газар тариалан хослуулан байгалийн цэвэр бүтээгдэхүүн боловсруулан зах зээлийн эргэлтэнд оруулан аж амьдралаа залгуулдаг. Сумын нийгэм эдийн засгийн хөгжлийн мастер төлөвлөгөөг 2012 онд орон нутгийн төсвийн санхүүжилтээр боловсруулсан.
Газар өмчлүүлэх, эзэмшүүлэх, ашиглуулах талаар жил бүрийн газар зохион байгуулалтын төлөвлөгөөнд тусган ажилласнаар 2012 оны жилийн эцсийн байдлаар нийт 116 иргэнд 17.32 га газрыг үнэгүй өмчлүүлсэн, 772 иргэнд 1565.5 га газар тариалангийн болон өвөлжөө, хаваржааны зориулалтаар, 12 төрийн байгууллагад 10.5 га, аж ахуй нэгжид 80.22 га газрыг эзэмшүүлж  байна.

1975 онд ашиглалтанд орсон.
Модон хийцтэй.  Барилгын нийт талбай 1406.1 м2.
Инженерийн шугам сүлжээнд холбогдоогүй. Барилгын чанар дунд.

Малын индексжүүлсэн даатгал төсөл
Хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих сангийн төслүүд

Тус сум нь “Үндэсний хэл, ёс заншлаа өвлөн дээдэлж, нутгийн унаган төрхийг хадгалан жижиг дунд үйлдвэр, дэд бүтэц бизнесийн таатай орчин бүрдсэн оюунлаг иргэдтэй тэргүүлэх сум” болох зорилго тавьж, ажиллаж байна.

Тус сум нь мал аж ахуй, газар тариалан хосолсон үзэсгэлэнт сайхан байгальтай нутаг билээ. Иймд тус суманд газар тариалангийн бүтээгдэхүүний үйлдвэр байгуулж, цаашид зэргэлдээх сумдын хүнсний ногооны хэрэгцээг хангах боломжтой. Мөн тус суманд түүхийн дурсгалт газрууд ихтэй тул цаашид аялал жуулчлал хөгжүүлэх боломжтой.

Сумын төвөөс 6 км газарт, улаан боржингоос  тогтсон байц хад бүхий толгодын ар талд энэ хөшөө оршино. Сөртийн хөшөө МЭӨ 1Ү-ҮШ  зууны үед холбогдоно

Сумын сургуулийн урьд талд хүн чулуу бий. Энэ чулууг 1990 онд нэгдлийн хашаанаас тухайн үед багшилж байсан Б.Шаримхан, М.Медеу нар  ачиж ирээд босгосон түүхтэй.
Газрын гадаргаас өндөр нь 82 см, өргөн нь 48 см, зузаан нь 23 см. Улаан саарал өнгийн боржин чулууг цоолборлож хийсэн. Хүний нүүр ам, хөмсөг, сахал зэргийг дүрсэлсэн. Бүлтгэр нүдтэй, хоёр чихэндээ  ээмэг зүүсэн. Баруун гартаа хундага сав, зүүн гарт нь хутга  барьсан. Гар хуруу нь тод дүрслэгдсэн  хөшөөний хэлбэр төрх, хийц  маяг, өмсөж, зүүсэн гоёлын онцлог нь МЭ Ү1-ҮШ зууны  үеийн Түрэгийн хаант улсын  хүн чулуу урлан бүтээх  уламжлалтай холбогдоно гэж үздэг.